Gaan we met kunstmatige intelligentie scheefliggende tegels op straat opsporen? Berekenen we met quantum computing de ideale route voor bevoorradingsverkeer? Zetten we algoritmen in om oude, handgeschreven geschriften te ontcijferen? Of om te voorspellen in welke woningen er loden leidingen liggen? Amsterdam onderzoekt voortdurend welke nieuwe technologische snufjes er op de markt zijn en hoe we die het best kunnen gebruiken. De resultaten van dit onderzoek delen we jaarlijks in een rapport, de Tech Radar.
De Tech Radar 2024 is uit. Het rapport geeft een overzicht van de technologieën die in opkomst zijn en hoe we deze het best voor de Amsterdammers en de stad kunnen inzetten. We maken een afweging van de toepasbaarheid en de voor- en nadelen. Tech Radar is een gezamenlijk product van de gemeente en een team van onderzoekers, journalisten, trendwatchers en tech experts.
Waarom doen we dit?
Veel nieuwe technologieën bieden kansen om de stad beter, gezonder en veiliger te maken. Maar sommige ontwikkelingen hebben ook een schaduwzijde. Algoritmen behandelen niet iedereen gelijk en het stroomverbruik bij het gebruik van AI is erg groot. Door de mogelijkheden en de risico’s te onderzoeken, kunnen we een afgewogen keuze maken. De kennis nemen we mee in onze plannen en onze dienstverlening. Webespreken een aantal technologieën met een paar mogelijke toepassingen voor Amsterdam.
Kunstmatige intelligentie en algoritmen
Kunstmatige intelligentie, ook wel Artificial Intelligence of kortweg AI genoemd, en algoritmen zijn2 handen op een buik. Veel AI maakt gebruik van algoritmen. Een algoritme is een vooraf bepaalde set van regels of stappen die door de computer gevolgd worden. Amsterdam gebruikt algoritmen om sneller, beter en handiger te werken. In hetAmsterdams Algoritmeregistervindt u een compleet overzicht van de algoritmen die wij gebruiken. Amsterdam gebruikt zowel AI als algoritmen. Een paar voorbeelden:
- We kunnen AI inzetten om het ophalen van afval, het toezicht in de stad, de logistiek of handhaving duurzamer of handiger te maken. Zo kunnen we bijvoorbeeldmet AI zware objecten, zoals containers, op kwetsbare bruggen of kademuren in kaart brengen. Ofscheefstaande lantaarnpalen opsporen, zodat we ze beter kunnen onderhouden.
- Met behulp van algoritmen willen weproberen tevoorspellen in welke huizen er een verhoogd risico is dat we er lood aantreffen.
- We gebruiken een algoritme in het programma Transkribus omoude, historische, handgeschreven geschriften te ontcijferen.
- We zetten algoritmen in ommensen met betaalachterstanden op te sporen.Zo kunnen we ze helpen met hun financiële problemen voordat ze in de schulden raken.
Nadelen
Het gebruik van AI en algoritmen heeft ook nadelen. Zo kunnen systemen die gebruikmaken van algoritmen soms onbedoeld bevooroordeeld zijn, en kan onze privacy in de knel komen bij het gebruik van AI. We controleren de AI-modellen die we gebruiken daarom zorgvuldig. En als we ze niet voldoende vertrouwen, dan ontwikkelen we zelf onze eigen toepassingen. Bijvoorbeeld:
- Met ChatGPT kun je tekst, foto’s, video’s en zelfs stemmen (na)maken. Om ervoor te zorgen dat alle data die wij invoeren van ons blijven, ontwikkelen we ChatAmsterdam. Dat draait op onze eigen servers. Zo voorkomen we dat onze gegevens over het internet gaan zwerven.
- We gebruiken een algoritme ommensen en kentekens die per toeval op panoramabeelden van de stad staan te vervagen(‘blurren’).
Sociale media
Grote platforms zoals Google en Facebook verzamelen gegevens van hun gebruikers en gebruiken die voor commerciële doeleinden. Als reactie hierop zijn sociale netwerken in opkomst waar de gebruikers zelf de baas zijn. Amsterdam heeft nu ook zijn eigenMastodon-serveropgericht om het nieuws van de stad te delen. Een plek waar onze gegevens veilig zijn en waar we op onze eigen manier met Amsterdammers in gesprek kunnen gaan.
Quantum computing: wachten op een rekenwonder
Quantum computing staat op het punt om door te breken. Het biedt een immens grote rekenkracht. Je kunt er in een mum van tijd de meest complexe rekensommen mee uitvoeren met enorme hoeveelheden data. Waar kun je dan aan denken? Quantumcomputerszouden bijvoorbeeld alle veranderende weerpatronen en de verkeersstromen in de stad in realtime kunnen verwerken. En alle routes voor alle auto’s van een transportbedrijf kunnen aanpassen, zodat ze allemaal hun ideale route rijden. Dit kan veel tijd en geld schelen. En makkelijk is het natuurlijk ook.
Deze rekenkracht biedt enorme kansen, maar kent ook bedreigingen waar we ons op voor moeten bereiden. De rijksoverheid doet dat, en Amsterdam natuurlijk ook. Lees meer over dit razend interessante onderwerp in de Tech Radar.
Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.
